6 hành vi của trẻ bạn không nên bỏ qua

Cha mẹ không cần quá nghiêm khắc với mọi hành động hàng ngày của con, nhưng 6 hành vi sau đây của trẻ nên được bố mẹ kịp thời phát hiện và khắc phục ngay.

1. Tỏ thái độ không đúng mực

Vì sao bạn không nên bỏ qua: Bạn có thể nghĩ rằng con mình còn nhỏ và những hành động như trừng mắt hoặc cách nói xấc xược sẽ không xảy ra cho đến khi con bước vào tuổi dậy thì, nhưng những hành vi có phần hỗn xược thường bắt đầu khi trẻ mẫu giáo bắt chước những đứa trẻ lớn hơn để thử phản ứng của cha mẹ.

“Nhiều phụ huynh không để ý đến hành động này bởi vì họ nghĩ rằng giai đoạn này chỉ mang tính nhất thời, nhưng nếu bạn không đối mặt với nó, rất có thể bạn sẽ bị đối xử thiếu tôn trọng từ con mình – 1 đứa trẻ khó kết thân với các bạn, không hòa đồng và bất hợp tác với giáo viên cũng như những người lớn khác”, Tiến sỹ Borba nói.

Cách xử lý: Hãy để con bạn nhận thức được hành vi của mình. Nói với con như “Khi con trừng mắt như vậy, mẹ  hiểu rằng con không thích những gì mẹ nói”. Mục đích không phải để khiến con thấy tệ hơn mà để con biết mình trông như thế nào khi hành xử như vậy. Nếu những hành vi này vẫn tiếp diễn, bạn có thể ngừng trò chuyện với con và đi ra chỗ khác. Hãy nói rằng: “Mẹ không nghe thấy những lời nói của con khi con nói theo cách đó. Khi nào con sẵn sàng nói một cách lễ phép, mẹ sẽ lắng nghe.”

2. Ngắt lời khi bạn đang nói

Vì sao bạn không nên bỏ qua: Con bạn có thể đang cực kỳ háo hức chia sẻ với bạn điều gì đó hoặc đặt câu hỏi, nhưng để trẻ ngắt lời khi bạn đang nói chuyện đồng nghĩa với việc không dạy con cách tôn trọng người khác hoặc tự chơi khi bạn bận rộn. Theo Tiến sỹ tâm lý học Jerry Wyckoff, đồng tác giả của cuốn Getting Your Child From No to Yes : “Hệ quả của việc này là trẻ sẽ cho mình quyền gây chú ý với người khác và sẽ không thể kiểm soát được cảm xúc nếu không nhận được sự quan tâm.”

Cách xử lý: Lần tới khi bạn định gọi điện hay ghé thăm một người bạn, hãy nói với trẻ rằng con cần giữ yên lặng và không ngắt lời bạn. Sau đó đưa ra một hoạt động hoặc để con chơi với một món đồ chơi yêu thích mà bạn đã giấu đi trước đó. Nếu con kéo tay bạn khi đang nói chuyện, hãy chỉ tay vào ghế hoặc cầu thang và nhắc con ngồi yên tại đó cho đến khi bạn xong việc. Cuối cùng, hãy giải thích cho trẻ rằng con sẽ không có thứ mà con muốn nếu còn ngắt lời khi bạn đang nói chuyện.

3. Chơi quá thô bạo

Vì sao bạn không nên bỏ qua: Đương nhiên là cha mẹ cần can thiệp khi con đánh bạn cùng chơi, nhưng bạn cũng không nên bỏ qua những hành động bạo lực khó nhận biết hơn như xô đẩy hay cấu véo bạn.

Theo chuyên gia Michele Borba, tác giả của cuốn  Don't Give Me That Attitude!: 24 Rude, Selfish, Insensitive Things Kids Do and How to Stop Them cho biết: “Nếu bạn không can thiệp, các hành vi thô bạo có thể trở thành thói quen cố hữu khi trẻ lên 8. Ngoài ra, điều đó còn ngầm khiến cho trẻ hiểu rằng làm tổn thương người khác là điều hoàn toàn chấp nhận được”.

Cách xử lý: Can thiệp các hành vi có tính chất bạo lực ngay lập tức. Hãy tách trẻ ra và nói “Con làm bạn đau. Nếu bạn ấy cũng làm vậy với con thì con thấy sao?” Hãy cho con hiểu rằng bất kỳ hành động làm tổn thương người khác đều không được phép. Lần tới trước khi trẻ đi học hoặc đi chơi, bạn hãy nhắc lại cho con rằng không được chơi thô bạo. Bạn có thể giúp trẻ thực hành nói những điều cần thiết khi trẻ cảm thấy quá tức giận thay vì trút giận lên người khác. Nếu con vẫn tiếp tục đánh bạn, cho trẻ ngừng chơi ngay.

4. Giả vờ không nghe thấy lời bố mẹ nói

Vì sao bạn không nên bỏ qua: Khi bạn yêu cầu con 2, 3, thậm chí 4 lần mà trẻ không làm những điều bạn muốn như cất dọn đồ chơi, lên xe… sẽ khiến trẻ nghĩ rằng lờ đi điều bạn nói là điều hoàn toàn bình thường. Tiến sỹ tâm lý học Kevin Leman, tác giả của cuốn First-Time Mom: Getting Off on the Right Foot -- From Birth to First Grade: “Cha mẹ nhắc đi nhắc lại yêu cầu sẽ khiến trẻ quen với việc đợi đến lần nhắc nhở tiếp theo thay vì chú ý làm theo mệnh lệnh ngay từ lần đầu tiên. Trẻ sẽ điều khiển bạn, và nếu bạn để cho hành động này tiếp diễn, rất có thể trẻ sẽ trở nên ngang ngạnh và bướng bỉnh”.

Cách xử lý: Thay vì nhắc nhở con bằng cách nói vọng từ phòng này qua phòng khác, hãy đến gần con và yêu cầu rõ ràng điều con cần thực hiện. Yêu cầu con nhìn bạn khi nói chuyện và đáp lại bằng “Vâng ạ” Đặt tay lên vai, gọi tên con, và tắt TV cũng có thể khiến con tập trung hơn vào điều bạn nói. Nếu con không có sự thay đổi, hãy đưa ra hình phạt thích đáng.

Ví dụ trường hợp của Jack - 6 tuổi, khi Jack bắt đầu thói quen “nghe có chọn lọc”, cha mẹ cậu bé đã quyết định cần phải hành động để thay đổi điều đó. Họ nói với cậu bé rằng nếu để bố mẹ nhắc làm việc gì đó quá một lần, ví dụ như xuống ăn tối hay đi tắm, thì cậu bé sẽ chỉ được xem một video vào ngày hôm đó (thông thường sẽ là hai) hoặc cậu bé sẽ không được đi chơi trong tuần đó. Nếu để bố mẹ nhắc nhở quá hai lần, cậu bé sẽ không được xem video nữa hoặc nghỉ đi chơi hai tuần. “Tôi cố gắng không nhượng bộ nếu không hành vi nghe có chọn lọc này sẽ tiếp diễn,” mẹ cậu bé – Lydia nói. “Chiến thuật này có vẻ rất hiệu quả!”

5. Tự tiện làm việc không xin phép bố mẹ

Vì sao bạn không nên bỏ qua: Sẽ là rất tốt khi con bạn có thể tự đi mua đồ ăn vặt, bật TV…, nhưng cho phép con tự do làm mọi việc sẽ không dạy con về việc tuân theo những quy tắc nhất định. “Việc em bé 2 tuổi của bạn đi tới quầy thanh toán và lấy vài chiếc bánh có thể khiến bạn cảm thấy thích thú, nhưng hãy đợi tới khi trẻ 8 tuổi, bé sẽ đến chơi nhà một người bạn ở cách đó 3 tòa nhà mà không xin phép”, Tiến sỹ Wyckoff nói.

Cách xử lý: Hãy đặt ra một số quy tắc nhất định trong nhà và nhắc nhở con thường xuyên như: “Con cần phải xin phép nếu muốn ăn kẹo bởi vì đó là quy định”. Nếu con bật TV mà không xin phép, yêu cầu con tắt đi và nói “Con cần phải xin phép trước khi bật TV”. Nêu rõ quy tắc sẽ giúp con ghi nhớ và tiếp thu tốt hơn.

Khi bé Sloan, 3 tuổi, tự ý lấy bút ghi nhớ mà không xin phép rồi tô lên khắp cánh tay thành màu vàng. Mẹ cô bé đã nói rằng bé sẽ không được tham gia tô màu biển hiệu cho garage vào buổi chiều ngày hôm đó. “Con bé đã khóc, nhưng tôi hiểu rằng tôi cần ngăn chặn từ sớm hoặc tôi sẽ phải trả giá sau đó bởi vì con bé có thể lặp lại nhiều lần như thế nữa”.

6. Phóng đại sự thật:

Vì sao bạn không nên bỏ qua: Có vẻ cũng không phải là vấn đề to tát nếu con bạn nói rằng cậu bé đã dọn giường khi mà rất khó để con kéo ga trải giường lên, hoặc nói với một người bạn rằng mình đã tới Walt Disney World trong khi con còn chưa được đi máy bay bao giờ; nhưng điều quan trọng là bạn cần phải thẳng thắn với con về những hành vi không trung thực dưới bất kỳ hình thức nào.

“Nói dối có thể trở thành phản xạ tự nhiên nếu trẻ nghĩ rằng đó là cách dễ dàng để khiến mình trở nên đặc biệt hơn trong mắt người khác; để tránh phải làm những thứ mà trẻ không muốn, hoặc để không bị vướng vào rắc rối mà trẻ đã gây ra” – Tiến sỹ Wyckoff nói.

Cách xử lý: Khi con nói dối, bạn nên ngồi với con và điều chỉnh ngay. Bạn có thể nói với con: “Sẽ rất thú vị nếu đi đến Disney World, và có thể chúng ta sẽ đi vào một ngày gần đây, nhưng con không nên nói với bạn rằng mình đã đến đó trong khi sự thật không phải vậy”. Cần để con hiểu rằng nếu con nói dối, sẽ không ai tin những lời con nói nữa. Hãy cân nhắc động cơ khiến con nói dối và đảm bảo rằng con sẽ không đạt được mục đích. Ví dụ, nếu con nói rằng đã đánh răng trong khi con chưa làm, hãy nghiêm khắc yêu cầu để con quay lại và thực hiện nó.

Khi Sophia 5 tuổi nói dối, mẹ cô bé đã kể câu chuyện “Cậu bé chăn cừu” để giải thích rằng nếu con nói dối quá nhiều thì mọi người sẽ mất niềm tin ở con. “Những câu chuyện kể giúp trẻ nhìn nhận vấn đề một cách khách quan. Hiện giờ Sophia đã rất thành thật với tôi và luôn tự tin về sự trung thực của mình kể cả khi tôi tỏ ra nghi ngờ con bé.” theo Hohlbaum, tác giả cuốn Diary of a Mother: Parenting Stories and Other Stuff cho biết.

Đừng bỏ qua những hành động kể trên của con, bạn hãy chấn chỉnh ngay lập tức để chúng không trở thành những thói quen xấu khó bỏ sau này.

Nguồn: Parents